سرآمدآنلاین - هلیا کهتری - سامانه معاملاتی فرابورس به دلیلی نامشخص از صبح روز شنبه از دسترس فعالان بازار سرمایه خارج شد و روز یکشنبه نیز با تاخیر چند ساعته و با تلاش متولیان امر اجرایی شد. فرابورس همان روز شنبه قبل از شروع معاملات در اطلاعیه‌ای از مشکل خبر داد اما در این رفت و برگشت‌ها مجریان فرابورس روز یکشنبه تنها به یک عذرخواهی ساده بسنده کردند و حتی از گفتن دلیل و جزئیات مشکل خودداری کردند و به نوعی سرمایه‌گذاران را نامحرم دانستند. شاید مدیران فرابورس فراموش کرده‌اند که بودجه و حقوق و مزایای دریافتی از محل کارمزد معامله‌گران تامین می‌شود و دانستن چرایی مشکل در سامانه یکی از حقوقی است که نقش مهمی در سابقه خوب نزد سرمایه‌گذاران دارد.
عذرخواهی از سهامداران
محمد صادق غزنوی، معاون عملیات بازار فرابورس ایران، ضمن عرض پوزش بابت مشکل فنی سامانه معاملات، اعلام کرد: همکاران شرکت مدیریت فناوری بورس تهران از روز گذشته در حال تلاش برای حل مشکل سامانه معاملات فرابورس هستند.
علی حسنی، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در خصوص رخداد اخیر بازار فرابورس در تاریخ شنبه مورخ ۱۹ اسفند ۱۴۰۲، گفته بود: «ابتدای روز شنبه سرویس SAN Storage زیر ساخت فرابورس متوقف شد، تجهیزات مذکور نقطه اشتراک تمامی ماژول‌های سامانه معاملات بوده که از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و به طور عملی موجب توقف تمامی اجزا سامانه معاملاتی فرابورس شد.»
او اضافه کرده بود: «نظر به دریافت نشدن نتیجه مثبت، علی‌رغم کار فنی و تلاش‌های اولیه صورت گرفته در روز شنبه، سامانه به زمان شروع بازار نرسید و این موضوع از کانال های مختلف اطلاع رسانی شد؛ در ادامه نیز با توجه به زمان‌بر بودن مراحل کار قطعی سامانه ادامه پیدا کرد و روز معاملاتی شنبه بدون معامله پایان یافت.»
مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تنها به مواردی اشاره کرده است حال باید پرسید اگر این اختلال عادی است چرا برای شرکت‌های بزرگ نفتی، سامانه‌های معاملاتی نظیر بورس لندن و توکیو و... اتفاق نمی‌افتد.
بر فرض بر اساس گفته این مقام مسئول مشکل از «سرویس SAN Storage» است با توجه به اینکه برای جلوگیری از مشکلات از چند سیستم موازی با یکدیگر استفاده می‌شود که با اختلال در یک سیستم، سیستم دیگر به طور خودکار و در کسری از صدم ثانیه وارد مدار می‌شود سوالی که اهل فن می‌پرسند این است که آیا در طراحی سیستم فرابورس برای این مشکلات پیش‌بینی نشده بود ویا پروتکل‌های مربوطه به انفورماتیک ناقص بوده است یا اینکه مشکل در طراحی و استفاده از پروتکل‌ها بوده است.
پروتکل Protocol به‌عنوان مجموعه‌ای از قانون‌ها و فرمت‌ها برای تبادل داده‌ها و ارسال پیام‌ها بین دستگاه‌ها در شبکه‌ها استفاده می‌شود که اجازه ارسال و دریافت اطلاعات را به دستگاه‌ها می‌دهند و تضمین می‌کنند که ارتباطات در شبکه درست و مؤثر برقرار می‌شود.
افزایش بهای تمام‌شده گاز دریافتی پترشیمی‌ها لغو شد
خبر لغو افزایش بهای گاز تمام‌شده سبب شد که اندکی دید فعالان بازار سرمایه به بورس بهتر شود مشکلات تعرفه‌ای و به اصطلاح خلق‌الساعه مدتی است که موجب فرار سرمایه از بورس به سوی بازارهای غیرمولد و زیان‌بار خودرو، طلا و ارز شده است.
اعتبار مالیاتی موضوع تبصره ۳ ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده که در بند الف تبصره ۶ لایحه قانون بودجه ۱۴۰۳ ملغی شده بود، با پیگیری و حمایت وزیر اقتصاد در صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام احیا شد.
بر این اساس، ۱۵ درصد مالیات و عوارض مترتب بر مصرف مواد اولیه واسطه ای از جمله کالاهای نفتی مانند بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز طبیعی و گاز مایع دیگر جزئی از بهای تمام‌شده آن کالاها منظور نشده و مانند گذشته قابل استرداد خواهد بود.
با این تصمیم جلوی افزایش بهای تمام‌شده گاز دریافتی توسط پتروشیمی های مصرف‌کننده خوراگ گاز گرفته شد.
چند ماه «اقتصاد سرآمد» در مطلبی با عنوان «رشد بورس هفته گذشته مانند باران پاییزی زودگذر بود» درمرداد ماه به مقوله افزایش نرخ خوراک و احتمال تعطیلی پتروشیمی کاوه پرداخته و توصیف کرده بود که فعالان بازار سرمایه سر دو راهی ابطال یا ابطال نشدن این مصوبه هستند با طرح این سوال که «آیا مصوبه نرخ خوراک باطل می‌شود؟» در این مورد نوشته بود:
«افزایش قیمت سوخت صنایع و مهمترین آنها صنایع پتروشیمی یکی از مواردی بود که سبب نزول شاخص کل بورس شد. افزایش قیمت گاز حتی موجب تعطیلی چند واحد پتروشیمی از جمله کاوه شد.
در تیر ماه، موسس و رئیس هیات مدیره پتروشیمی کاوه از تعطیلی بزرگترین متانول ساز جهان به دلیل گرانی ۵۴ درصدی نرخ خوراک خبر داده بود.
افزایش ۱۳۵۰واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در سومین روز معاملاتی هزار و ۳۵۰واحد افزایش در تراز ۲میلیون و ۱۶۱هزار واحدی ایستاد. ارزش معاملات خرد ۶.۳همت (هزار میلیارد تومان) بود تراز پول در صندوق‌های با درآمد ثابت منفی (ثبت خروج پول) و در در بازار سهام مثبت (ورود نقدینگی) بود.
بازارسرمایه پس از افزایش حجم و ارزش معاملات در هفته گذشته که ارزش معاملات خرد به حدود ۷همت رسید و سبب امیدواری گروهی از فعالان بازار سرمایه شد با مشکل کمبود نقدینگی در انتهای سال شمسی روبه‌رو است.
شنبه آینده؛ آخرین فرصت فروش
شنبه آینده به دلیل تسویه دو روزه سهام، آخرین فرصت فروش برای سرمایه‌گذارانی است که قبل از تعطیلات عید نوروز قصد دارند نقدینگی دریافت کنند. غیر از افرادی که فروش‌شان برای دریافت وجه نقد است. سرمایه‌گذارانی که از اعتبار استفاده می‌کنند یا برای استفاده دوباره برای دریافت اعتبار از کارگزاری‌ها به ناچار باید تسویه کنند که همین امر قسمت عرضه را بیشتر و سبب فشار فروش از یک‌سو می‌شود و از سوی دیگر، تعداد خریداران کاهش پیدا می‌کند.
هر ساله و در پایان سال شمسی ایت فشار فروش اتفاق می‌افتد و البته در این میان گروهی از فعالان بازار سرمایه این را فرصتی مناسب برای خرید دانسته و از آن بهره می‌برند.
گروه خودرویی روز گذشته باردیگر مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت؛ به طوری که تعدادی از نمادهای تاثیرگذار این گروه صف خرید شدند. شرکت‌های ایران‌خودرو با هزار و ۳۴، ملی صنایع مس ایران با ۸۹۹، پالایش نفت اصفهان با ۸۴۸، پالایش نفت تهران با ۶۲۹ و بانک تجارت با ۶۰۰واحد بیشترین نقش را در صعود شاخص کل بورس داشتند و در نقطه مقابل شرکا‌های فولاد مبارکه اصفهان با ۹۳۴، میدکو با ۵۷۶، گسترش نفت و گاز پارسیان با ۴۲۰ و بانک پارسیان با ۳۴۷واحد بالاترین تاثیر منفی را در شاخص کل بورس داشتند.
